13 juni 2012

Vanochtend horen we nieuwsberichten over gevechten tussen Russische en Poolse voetbalsupporters in Warschau na de 1-1 match van gisteren. Gelukkig hebben we daar in het gemoedelijke Biala Podlaska weinig van gemerkt. Alle voetbalfans uit de buurt hadden zich verzameld in de twee café’s met tv die het stadspleintje rijk is. Bij gebrek aan stoelen werden ook de zitbanken van op het plein aangesleept en ook wij moesten het stellen met een bonte verzameling stoelen her en der bij elkaar gesleurd door behulpzame medesupporters. Hoewel Ela, Stefania en ik verre van voetballiefhebbers zijn, werden zelfs wij meegesleurd door de spanning die in de lucht hing en op het tipje van onze stoel keken we de match uit. Een zucht van opluchting bij de Poolse supporters die gevreesd hadden van Rusland te verliezen en vooral verbroedering tussen Poolse en Russische supporters met een fles vodka in het midden. Heel andere taferelen dan in Warschau dus.

Vandaag staat een bezoek aan de border guard bij de grensovergang van Terespol op het programma. Norbert pikt ons op samen met een collega van hem. Het heeft de hele nacht geregend en er is voorlopig niet veel zicht op beterschap. Aangekomen bij de border guard worden we naar een zaaltje gebracht voor een presentatie. Het is nog even wachten op de lokale ‘commander of the border guard’. Hij wordt voortdurend opgebeld want het is druk aan de grensovergang. Ook hier eist het EK zijn tol. Veel Russische supporters zijn wel met de juiste documenten Polen binnengekomen, maar in het naar huis gaan zijn er blijkbaar velen die na de woelige avond documenten verloren of vergeten zijn.

Deze sectie van de border guard is verantwoordelijk voor het bewaken van een stuk van de grens met Belarus. Ze bewaken bovendien drie grensovergangen in Terespol. Twee voor auto’s en trucks en eentje voor treinen. De grens zelf, die voor een groot deel bestaat uit de rivier Bog wordt bewaakt met behulp van camera’s en patrouilles te voet, per moto, auto, quad of boot. Op verschillende manieren proberen mensen de grens illegaal over te steken, door de rivier over te zwemmen, zich te verstoppen in voertuigen of uit de trein te springen op het omheinde en bewaakte stuk treinspoor tussen de grens en de grenscontrolepost. Ook valse documenten zijn een veel gebruikte methode. Terwijl dit wordt uitgelegd verdwijnt de commander even en komt met een stapeltje documenten weer binnen. Niet eens gelijkend op de echte, maar volledig eigen ontwerp. De documenten die hij bij zich heeft zijn allemaal Belgisch. Oeps! Er zit een soort roze (!) identiteitskaart tussen van iemand uit zogezegd Molenbeek. Lachend vragen we ons af wie er op het ongeloofwaardige idee komt om België van flashy roze identiteitsdocumenten te voorzien.

Zoals ik al vertelde worden de meeste asielaanvragen aan dergelijke grensposten ingediend. Asielzoekers krijgen dan vanuit in dit geval Terespol inlichtingen over hoe in het reception center van Biala Podlaska te geraken. Wie betrapt wordt op illegaal oversteken van de grens wordt 48u  vastgehouden in een tijdelijke cel die we even mogen bezoeken. Dan moet er een beslissing vallen over wat er verder met de persoon dient te gebeuren. Vaak komt hij in een detention center terecht.
Als er NBBM’s aan de grens aankomen worden zij naar het ‘child house’ in Warschau gebracht.

Eerst bezoeken we de grensovergang voor auto’s. We zien hoe auto’s die in beide richtingen de grens oversteken gecontroleerd worden op smokkelwaren zoals sigaretten. Sommige auto’s worden voor verdere controle een apart gebouw ingereden, waar ze langs alle kanten gecontroleerd worden en waarbij ook de binnenkant gestript wordt.

Ook hier vraagt het EK om speciale maatregelen. Er is een aparte wachtrij voor EK-supporters zodat zij de grens     vlotter kunnen oversteken.

Later bezoeken we de grensovergang voor treinen. Een splinternieuw gebouw waar de border guard erg trots op is. Treinen vanuit Brest worden hier gestopt en alle passagiers en hun bagage worden in het gebouw gecontroleerd. Ze stappen uit op een omheind perron en gaan door een hek via een tunnel het grensgebouw binnen. De controles daar zijn vergelijkbaar met die op de luchthaven. Wie geen documenten bij zich heeft en een asielaanvraag doet, gaat naar een aparte verdieping waar de aanvragen geregistreerd worden, vingerafdrukken genomen, etc.
Voor treinen die over een langere afstand rijden vanuit bv. Moskou, worden de passagiers op de trein gecontroleerd.

We rijden verder naar een derde grensovergang waar vooral trucks de grens oversteken. De grenswacht wil ons demonstreren hoe ze met microsearch de trillingen in de truck meten en zo een hartslag van een mens of dier kunnen ontdekken. De arme Victor is de truckchauffeur die net voorbij komt en de controlehangar in moet manoeuvreren om aan ons te tonen hoe het systeem werkt. Victor zal er wel het zijne over gedacht hebben, want hij rijdt met een lege truck. Normaal gezien wordt dit soort controles natuurlijk enkel bij geladen trucks uitgevoerd.

Over een omheinde weg rijden we verder van de grenscontrole in Polen tot aan de eigenlijke grens met Belarus. Het is intussen harder beginnen regenen. Willen we in de auto blijven of te voet tot aan de grens gaan? Stefania wil de regen liever niet trotseren, maar als Belg ben ik natuurlijk wel wat hemelwater gewoon dus overtuig ik iedereen om toch de korte wandeling te maken. Met wisselend enthousiasme springt iedereen uit het busje en door de plassen lopen we tot aan de grenslijn. Of we er eens over mogen springen? Stefania staat al aan de andere kant. De commander schrikt even maar laat ons dan toch maar begaan en ook Ela en ik wagen de oversteek. Met een sprongetje de EU buiten en weer binnen.

Dit was het einde van ons bezoek aan de border guard van Terespol. Na afscheid genomen te hebben van Norbert in Biala Podlaska vatten we de terugweg naar Warscchau aan.